بیماری لوپوس

لوپوس اریتماتوزیس سیستمیک، شایعترین نوع بیماری لوپوس است. بیماری خود ایمنی که در آن سلول‌های سیستم ایمنی اشتباهاً به بافت‌های خود حمله می‌کند و منجر به بروز التهاب و آسیب بافتی در ارگان‌های درگیر می‌شود. این بیماری می‌تواند بر روی مفاصل، پوست، مغز، ریه‌ها، کلیه‌ها و رگ‌های خونی تأثیر بگذارد و بیمار با علائمی مانند مفصل درد، حساسیت و راش های پوستی و مشکلات مربوط به ارگان های داخلی رو به رو شود. برخی افراد بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری هستند و مواردی مانند عفونت‌ها، مصرف برخی داروها یا حتی تماس با نور خورشید می‌تواند بروز بیماری را تحریک کند. درمان قطعی برای لوپوس وجود ندارد و هدف از درمان، کنترل علائم و محدود شدن میزان آسیب وارده به ارگان ها و بدن می باشد.

بیماری لوپوس چیست؟

لوپوس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن، به بافت‌ها و اندام‌های خود حمله می‌کند. التهاب ناشی از لوپوس می‌تواند بر بسیاری از سیستم‌های مختلف بدن مانند مفاصل، پوست، کلیه‌ها، سلول‌های خونی، مغز، قلب و ریه تأثیر بگذارد.

علت ابتلا به بیماری لوپوس

• عوامل محیطی: محرکهای احتمالی مانند سیگار کشیدن، استرس و قرار گرفتن در معرض سموم مانند گرد و غبار سیلیس را به عنوان علل احتمالی لوپوس مطرح است.
• ژنتیک: داشتن سابقه خانوادگی لوپوس ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتری برای تجربه این بیماری قرار دهد.
• هورمون ها: برخی از مطالعات نشان می دهد که سطح غیر طبیعی هورمون مانند افزایش سطح استروژن می تواند به لوپوس کمک کند.
• عفونت ها: مطالعاتارتباط بین عفونت هایی مانند سیتومگالوویروس، اپستین بار یا هپاتیت C را مطرح کرده اند.
• داروها: استفاده طولانی مدت از برخی داروهای خاص، مانند هیدرالازین (آپرسولین)، پروكائین آمید (پروكانیدید) و كینیدین، با ایجاد نوعی از لوپوس معروف به لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو ارتباط دارد.

علائم بیماری لوپوس

علائم بیماری لوپوس در همه‌ی افراد یکسان نیست و در بعضی افراد ممکن است ضعیف و در بعضی دیگر شدید باشد. همچنین روند بیماری لوپوس به ‌شکلی است که در افرادی بعد از مدتی کوتاه بهبود می‌یابد و در برخی دیگر تا مدت طولانی باقی می‌ماند. همچنین علائم به درگیر بودن ناحیه‌ی آسیب دیده هم بستگی دارد. با این‌حال برخی علائم لوپوس در اکثر مبتلایان بروز می‌کند به شرح زیر است:

• تب
• سندرم شوگرن که شامل خشکی چشم و دهان است.
• درد، التهاب و تورم در مفاصل
• تجمع مایعات و در پاها
• تورم غدد لنفاوی
• ایجاد زخم در دهان
• ایجاد بثورات و ضایعات پوستی، شایع‌ترین شکل آن ضایعات پروانه‌ای شکل روی صورت در گونه‌ها و بینی است.
• وجود بثورات پوستی سرخ رنگ در نواحی مختلف بدن
• بدتر شدن و حساس شدن ضایعات پوستی با در معرض آفتاب قرار گرفتن
• پدیده رینود یعنی انگشتان دست پا در هنگام سرد شدن یا قرار گرفتن در معرض استرس تغییر رنگ دهد یا سفید و آبی شود.
• درد در قفسه سینه
• ریزش مو به‌خصوص در لکه‌های پوستی که به آن آلوپسی‌آره گفته می‌شود.
• از دست دادن حافظه و سرگیجه و سردرد
• بیماری لوپوس و چشم هم در مواردی با هم ارتباط دارند، باعث خشکی می‌شود.
• لوپوس می‌تواند باعث نارسایی در عملکرد کلیه شود. وجود خون در ادرار، درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
• نارسایی قلبی و تنگی نفس با بیماری لوپوس
• عفونت و التهاب در نقاط مختلف بدن مانند قلب یا ریه

انواع بیماری لوپوس

1. لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE): این نوع از لوپوس می‌تواند باعث ایجاد جوش‌ها و کهیرهای پروانه شکل برروی پوست بینی و گونه‌ها شده و در صورت درمان نشدن برروی تمام پوست بدن گسترش یابد. به‌ جز آسیب دیدن پوست بیماری لوپوس می‌تواند باعث ملتهب شدن و یا آسیب دیدن مفاصل، ماهیچه‌ها، غشاء درونی یا اطراف ریه، قلب کلیه و مغز شود
2. لوپوس اریتماتوزدیسکوئید (DLE): این نوع از لوپوس معمولاً پوستی که در برابر آفتاب قرار گرفته را تحت تأثیر قرار داده و تأثیری بر روی اندام‌های حیاتی نمی‌گذارد. ضایعات قرص مانند این بیماری معمولاً بعد از بهبود باعث باقی ماندن جای آنها برروی پوست می‌شوند. اثرات لوپوس دیسکوئید محدود به پوست است. هر چند علائم لوپوس سیستمیک مانند درگیری کلیه و قلب در ۱۰% از افراد واجد لوپوس دیسکوئید نیز مشاهده شده است.
3. لوپوس دارویی: یک بیماری اتوایمون و مشابه بیماری لوپوس سیستمیک (SLE) است که به واسطه‌ی داروهای خاصی ایجاد می‌شود. در حال حاضر در حدود ۳۸ دارو وجود دارد که مشخصاً مصر‌فشان ممکن است سبب بروز لوپوس دارویی شود. لوپوس دارویی معمولاً خفیف‌تر از لوپوس سیستمیک است و اغلب ماه‌ها و حتی سال‌ها بعد از شروع مصرف داروهای مسبب آن، بروز می‌نماید. علائم بالینی DILE به طور عمده شامل درد و التهاب مفاصل، تب، التهاب قلب و پریکارد، التهاب ریه و پلور، راشهای پوستی و یووئیت قدامی است. در حالی که احتمال درگیری کلیه‌ها و سیستم اعصاب مرکزی در این بیماری نادر است. لازم به ذکر است که به رغم اینکه درگیری کلیه‌ها و CNS در لوپوس دارویی نادر می‌باشد؛ اما بعضی از داروها اساساً ممکن است به طور واضح درگیری کلیه ایجاد کنند.

تشخیص لوپوس

تشخیص لوپوس دشوار است؛ زیرا علائم و نشانه‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علائم و نشانه های لوپوس ممکن است در طول زمان تغییر کند و با بسیاری از اختلالات دیگر همپوشانی داشته باشد. ترکیبی از آزمایش خون و ادرار، علائم و معاینه فیزیکی منجر به تشخیص لوپوس می شود.

تست‌های خون و ادرار شامل موارد زیر است:

CBC:

این آزمایش تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها و همچنین میزان هموگلوبین و پروتئین موجود در گلبول های قرمز را اندازه گیری می‌کند. نتایج ممکن است نشان دهنده کم خونی فرد باشد که معمولاً در لوپوس رخ می دهد. کاهش تعداد گلبول های سفید یا پلاکت خون نیز ممکن است در لوپوس رخ دهد.

ESR :

این آزمایش، میزان ته نشین شدن گلبول‌های قرمز خون را طی یک ساعت در انتهای لوله تعیین می‌کند. سرعت بالاتر از حد طبیعی ممکن است نشان دهنده یک بیماری سیستمیک مانند لوپوس باشد.

ارزیابی کلیه و کبد:

آزمایش خون می تواند عملکرد کلیه ها و کبد شما را ارزیابی کند. لوپوس می‌تواند این اندام‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

آنالیز ادرار:

بررسی ادرار فرد ممکن است افزایش سطح پروتئین یا گلبول های قرمز خون را در ادرار نشان دهد که اگر لوپوس کلیه های فرد را تحت تأثیر قرار داده باشد ممکن است رخ دهد.

Antinuclear antibody (ANA) test:

یک آزمایش مثبت برای وجود این آنتی بادی ها تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن فرد نشان دهنده سیستم ایمنی تحریک شده است. در حالی که اکثر افراد مبتلا به لوپوس تست ANA مثبت دارند، اکثر افراد با ANA مثبت لوپوس ندارند. اگر جواب آزمایش ANA مثبت باشد، پزشک ممکن است آزمایش آنتی بادی اختصاصی‌تری را توصیه کند.

تصویر برداری

اگر پزشک مشکوک به این باشد که لوپوس بر روی ریه‌ها یا قلب اثر بگذارد، ممکن است موراد زیر را پیشنهاد دهد:

• تصویر‌برداری x-ray از قفسه سینه. تصویری از قفسه سینه فرد ممکن است سایه های غیر طبیعی را نشان دهد که نشان دهنده وجود مایع یا التهاب در ریه های فرد است.
• Echocardiogram. این تست از امواج صوتی برای تولید عکس‌های واقعی از ضربان قلب استفاده می‌کند. این تست می‌تواند مشکلات دریچه‌های قلب و دیگر نواحی قلب فرد را نشان دهد.

بیوپسی لوپوس

لوپوس می‌تواند به طرق مختلف به کلیه های فرد آسیب برساند و بسته به نوع آسیبی که می‌رساند، درمان‌ها می توانند متفاوت باشند. در برخی موارد، آزمایش نمونه کوچکی از بافت کلیه برای تعیین بهترین درمان ضروری است. نمونه را می توان با یک سوزن یا از طریق یک برش کوچک به دست آورد.

عوارض لوپوس

• نقص عملکرد کلیه‌ها: در بعضی بیماران، لوپوس باعث آسیب به کلیه می‌شود
• اختلال در عملکرد مغز و سیستم عصبی مرکزی: اگر مغز تحت تأثیر بیماری قرار گرفته باشد، ممکن است سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، مشکلات بینایی و حتی سکته مغزی یا تشنج نیز رخ دهد. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس مشکلات حافظه‌ای را تجربه می‌کنند و ممکن است در بیان کردن افکار خود دچار مشکل باشند.
• مشکلات خونی و عروقی: لوپوس ممکن است منجر به مشکلات خونی نظیر کاهش تعداد گلبول‌های قرمز و افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون شود. همچنین در مواردی نیز التهاب رگ‌های خونی رخ می‌دهد.
• درگیر شدن ریه‌ها: ابتلا به این بیماری احتمال التهاب در بافت قفسه سینه را افزایش می‌دهد به‌طوری‌که ممکن است باعث دردناک شدن تنفس گردد.
• عوارض قلب: لوپوس گاهی باعث التهاب عضله قلب، شریان‌ها یا غشای قلب می‌شود. خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و حملات قلبی نیز به‌شدت افزایش می‌یابد.

کنترل بیماری لوپوس

در حال حاضر درمانی برای لوپوس وجود ندارد. درمان لوپوس بر کنترل علائم و محدود کردن میزان آسیب این بیماری به بدن متمرکز است. می‌توان این بیماری را به حداقل رساند تا تأثیر لوپوس بر زندگی کمرنگ تر شود؛ اما بیماری به طور کامل از بین نمی‌رود. بسیاری از افراد دارای علائم خفیف، ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشند یا فقط دوره‌های متناوب داروهای ضد التهاب برایشان کافی باشد. کسانی که علائم جدی‌تری دارند نظیر آسیب ارگان‌های داخلی بدن، ممکن است به همراه داروهای دیگری که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند، به میزان بالایی از داروهای کورتیکواستروئیدها نیاز داشته باشند.

• ضایعات پوستی گزانتلاسما اطراف چشم
  تاریخ انتشار : 1392-03-15تاریخ بروز رسانی : 1402-06-07


• علائم و راههای انتقال بیماری زرد زخم
  تاریخ انتشار : 1401-08-06تاریخ بروز رسانی : 1401-08-10


• علل قرمزی صورت و درمان آن
  تاریخ انتشار : 1392-07-03تاریخ بروز رسانی : 1402-06-07


• کرایوتراپی چه مواردی را درمان میکند؟
  تاریخ انتشار : 1400-04-07تاریخ بروز رسانی : 1402-06-29


• آشنایی با لیزر اگزایمر و کاربردهای آن
  تاریخ انتشار : 1401-10-19تاریخ بروز رسانی : 1401-10-30