علت و درمان حساسیت پوستی

حساسیت پوستی یکی از انواع آلرژی است که بسیاری از افراد به آن دچار می‌شوند. حساسیت پوستی می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. به‌طور مثال، قرار گرفتن در معرض برخی گیاهان سمی و مصرف برخی از داروها و مواد غذایی باعث بروز حساسیت‌های پوستی می‌شود. بعضی از بیماری‌ها نیز می‌توانند حساسیت پوستی ایجاد کنند. اگزما و کهیر از رایج‌ترین انواع حساسیت‌های پوستی به شمار می‌روند. افراد مبتلا به حساسیت پوست، ممکن است خارش خفیفی در کل بدن خود و یا در ناحیه‌ی محدودی احساس ‌کنند. اگر خارش در ناحیه دست یا پا، با شدت بیشتری احساس شود ممکن است فرد از انجام فعالیت‌های روزانه خود نیز باز بماند. در بسیاری از موارد، علت حساسیت پوستی به‌راحتی قابل‌تشخیص نیست و حتماً باید به پزشک متخصص آلرژی مراجعه کنید تا بتواند بر اساس علائم شما، علت حساسیت را تشخیص دهد.

علائم حساسیت پوستی

علائم این مشکل پوستی ممکن است در نوزادان، کودکان و بزرگسالان متفاوت باشد که این علائم عبارتند از:

• خارش که بیشتر در شب اتفاق می افتد.
• ناحیه های پوست قرمز یا قهوه ای که بر روی بازوها، پاها، مچ، گردن، سینه، آرنج و زانو اتفاق می افتد.
• پوست، ضخیم، خشک و لکه دار میشود.
• هنگامی که آلرژی پوستی در کودکان دو سال یا بزرگتر اتفاق می افتد، اغلب آنها دچار قرمزی شدید در آرنج و زانو میشوند.
• علائم آلرژی پوست در بزرگسالان نسبت به کودکان و نوزادان بسیار متفاوت است.
• این بیماری می تواند روی بدن ظاهر شود و پوست را خشک و لکه دار کند.
• بیماران خارش را احساس می کنند. اگر در مورد نشانه های دیگر این بیماری سوال داشتید، با پزشک خود مشورت کنید.

دلایل بروز حساسیت پوستی

محرک‌های معمول عبارتند از:

• عطرها، مواد آرایشی، مواد شوینده و نرم‌کننده، صابون‌ها و شامپوها، اسپری‌های برطرف‌کننده‌ی بوی عرق، رنگ مو، لوسیون‌های بدن، رنگ‌ و مواد شیمیایی موجود در لباس، دستمال‌‌های کاغذی‌ و دیگر محصولات سلامتی و زیبایی معطر.
• تماس با مواد شوینده از جمله پودرهای لباس‌شویی، مایع ظرف‌شویی و مواد سفید‌کننده، از مهم‌ترین دلایل بروز حساسیت پوست است. این مواد رطوبت و چربی سطح پوست را از بین می‌برند و آن را در برابر عوامل خارجی نفوذپذیر می‌کنند.
• لاتکس ماده‌ای لاستیکی مانند است که از صمغ درختی به همین نام به‌دست می‌آید و در بادکنک‌ها، دستکش‌های یک‌بار مصرف پلاستیکی، اسباب‌بازی‌ها و برخی وسایل بهداشتی از جمله کاندوم استفاده می‌شود.
• نیکل نوعی فلز است که در ساخت انواع بدلیجات و زیورآلات، دکمه‌ها، فرم عینک، زیپ لباس، لوازم آشپزخانه و بعضی گوشی‌های تلفن همراه به کار می‌رود. حساسیت به نیکل در قسمت‌هایی از بدن که با این فلز تماس دارد مثل گردن، گوش‌ها، انگشتان و مچ دست و قوزک پا دیده می‌شود.
• در تهیه‌ی محصولات چرمی از مواد شیمیایی مختلفی برای افزایش استحکام و دوام محصول و همچنین ترکیبات ضدمیکروب و ضدقارچ استفاده می‌شود که ممکن است منجر به بروز واکنش‌های حساسیتی شوند.
• استرس و فشارهای عصبی نیز پوست را حساس، واکنش‌پذیر و مستعد حساسیت می‌کند.
• تماس با گیاهانی مثل پیچک سمی، بلوط سمی و سماق سمی که دارای کیسه‌های روغنی (اوروشیول) هستند، واکنش آلرژیک ایجاد می‌کند و پوست در محل تماس دچار راش می‌شود.
• از شایع‌ترین عوارض داروها (خصوصاً آنتی‌بیوتیک‌ها) واکنش‌های پوستی است. همچنین مطالعات علمی نشان داده است که مقابله‌ی بدن با برخی از انواع عفونت‌ها منجر به تشدید راش و بثورات پوستی می‌شود.

انواع حساسیت پوستی

اگزما

اگزما پوستی می‌تواند منجر به خشکی، سوزش، قرمزی، خارش یا حتی تاول زدن پوست شود. افرادی که دچار اگزمای پوستی هستند اغلب دوره‌هایی را تجربه می‌کنند که علائم اگزمای پوست در آنها شدید می‌شود یا ممکن است دوره‌هایی هم وجود داشته باشد که همه علائم بهبود پیدا می‌کند و از بین می‌رود.

کهیر

در بیماری کهیر، تاول‌های قرمزرنگ و متورم بر روی پوست بدن ظاهر می‌شوند. کهیر حاد در کمتر از شش هفته برطرف می‌گردد؛ اما اگر این علائم بیشتر از شش هفته طول بکشد، کهیر از نوع مزمن است. علت بروز کهیر حاد، قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت‌زا یا عفونت است.

درماتیت تماسی

درماتیت تماسی واکنشی است که بدن در مقابل تماس با یک ماده حساسیت‌زا و محرک از خود نشان می‌دهد و علائم آن شامل قرمزی، خارش، سوزش و ایجاد تاول‌ بر روی پوست است. تماس پوست با صابون، مواد شوینده، نرم‌کننده لباس، شامپو یا حتی قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض آب می‌تواند باعث ایجاد درماتیت تماسی شود.

دیگر مواردی که می‌توانند باعث بروز این واکنش پوستی شوند شامل فلزات (مانند نیکل، فولاد ضد زنگ و دیگر آلیاژهای مورداستفاده برای ساخت زیورآلات)، چسب، لاک ناخن، داروهای موضعی، گیاهان و دستکش‌های لاتکس هستند.

تشخیص حساسیت پوستی

برجستگی، خارش و قرمزی از جمله مشکلات پوستی شایع به حساب می‌آید و ممکن است علت آنها به راحتی قابل تشخیص نباشد. تنها پزشک می‌تواند به شما کمک کند متوجه شوید که آیا علائم شما در نتیجه حساسیت پوستی است یا خیر. اگر علائم حساسیت پوستی یا سایر آلرژی‌ها را داشته باشید پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را انجام دهد:

تست پوست آلرژی: پوست شما را در معرض مقدار کمی عصاره ماده حساسیت‌زا قرار می‌دهند. بعد از آن در ناحیه تست شده بر روی پوست خراشی ایجاد می‌نمایند. اگر حساسیت داشته باشید، احتمالاً در محل آزمایش روی پوست شما برجستگی به وجود می‌آید.

آزمایش خون اختصاصی: آزمایش رادیواورجاذب رادیواکتیو (RAST) یا آزمایش ImmunoCAP نامیده می‌شود. در آن میزان آنتی‌ بادی‌های مسبب آلرژی را در جریان خون شما اندازه‌گیری می‌کنند.

درمان حساسیت پوستی

هنگام انتخاب درمان باید به فاکتورهایی نظیر علت پیدایش حساسیت پوستی، شدت علائم و نشانه‌ها محل پیدایش ضایعات پوستی یا خارش دقت کرد؛ اما مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین اقدام، پیدا کردن علت حساسیت پوستی و دوری از آن است. شدت علائم و محل قرارگیری آنها از جمله عوامل مؤثر در انتخاب راه درمان حساسیت پوستی می‌باشد. اولین قدم برای این کار، پیدا کردن و شناخت عوامل حساسیت‌زا می‌باشد. در صورت بروز علائم حساسیت پوستی، بلافاصله نسبت به شست و شوی دست‌ها اقدام نمایید. دست‌های خود را با آب سرد و صابون غیر عطری بشویید تا ماده حساسیت‌زا از پوست شما جدا شده و تأثیر خود را از دست بدهد. اگر این ماده محرک، پایه روغنی دارد، از الکل برای خنثی کردن و از بین بردن آن استفاده نمایید. توجه داشته باشید که خاراندن پوست تنها باعث تشدید خارش شده و احتمال بروز عفونت را افزایش می‌دهد. کمپرس سرد و مرطوب بهترین راهکار برای تسکین خارش و کاهش التهاب است. همچنین با استفاده از مواد طبیعی همانند روغن نارگیل، روغن درخت چای، سرکه سیب، روغن زیتون و آلوئه ورا می‌توانید درمان‌های گیاهی و خانگی داشته باشید.

داروها بسته به نوع حساسیت پوستی شما متفاوت است. داروها می‌توانند به کاهش واکنش سیستم ایمنی بدن و کاهش علائم کمک نمایند و یا به طور مستقیم علائم پوستی آن را درمان کنند. در موارد معمول موارد زیر توسط پزشکان توصیه می‌شود:

• کرم هیدروکورتیزون
• پمادهایی مانند لوسیون کالامین
• آنتی هیستامین‌ها
• ایمونوتراپی برای آلرژی‌های شدید یا آلرژی‌هایی که با سایر روش‌های درمانی کاملاً برطرف نمی‌شود انجام می‌گردد. این درمان شامل یکسری تزریق عصاره‌های آلرژی‌زای خالص است که معمولاً طی چند سال انجام می‌شود. اپی نفرین تنها برای موارد اضطراری و اورژانسی تزریق می‌شود.

زمان مراجعه به پزشک

• حساسیت ، فعالیت‌های روزمره شما را مختل می‌کند و حتی خواب شما را دچار مشکل می‌کند.
• مناطق آسیب دیده پوست، دردناک می‌شود.

پیشگیری از ایجاد حساسیت پوستی

اگر دارای پوست حساسی هستید، رعایت نکات زیر به پیشگیری از بروز التهاب و تحریک پوست کمک خواهد کرد:

• دوش گرفتن و حمام کوتاه‌تر از 10 دقیقه
• پرهیز از استفاده آب داغ برای حمام کردن و شستن دست‌ها
• پرهیز از مالیدن شدید پوست و خشک کردن ملایم آن
• پرهیز از عطرهای تند، شوینده‌ها و سایر مواد شیمیایی
• پرهیز از پاک‌کننده‌های شیمیایی قوی
• استفاده از محصولات بدون عطر و ضد حساسیت از جمله صابون، خوشبوکننده‌ها و شوینده‌ها
• تست محصولات جدید بر روی بخشی کوچک از پوست (برای اطمینان از عدم بروز حساسیت)

عوارض حساسیت پوستی

در مواقعی که حساسیت خیلی شدید شود احتمال بروز آنافیلاکسی بالا می‌رود و این امر بسیار خطرناک است. اگر فردی مشکوک به آنافیلاکسی باشد باید حتماً به اورژانس زنگ زده و یا سریعاً خود را به مراکز درمانی برساند.

• ماکولار آمیلوئیدوز پوستی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-11-15تاریخ بروز رسانی : 1403-07-04


• زونا چیست و چگونه درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1401-01-21تاریخ بروز رسانی : 1401-01-23


• انواع کیست چرکی صورت
  تاریخ انتشار : 1400-12-28تاریخ بروز رسانی : 1401-01-05


• خشکی لب ها چه دلیلی دارد و درمان آن چیست؟
  تاریخ انتشار : 1392-06-14تاریخ بروز رسانی : 1399-10-03


• قارچ پوستی چیست و چه علائمی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-01-11تاریخ بروز رسانی : 1403-02-25