زونا چیست و چگونه درمان میشود؟

زونا یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد بثورات دردناک می شود. اگرچه زونا می تواند در هر نقطه از بدن شما وجود داشته باشد؛ اما بیشتر اوقات به صورت یک نوار تاول زده می شود که به سمت چپ یا راست تنه شما می پیچد. این بیماری ناشی از ویروس واریسلا زوستر است. همان ویروسی که باعث آبله مرغان می شود. بعد از ابتلا به آبله مرغان، ویروس در بافت عصبی نزدیک نخاع و مغز شما غیرفعال است. سالها بعد، ویروس ممکن است به صورت زونا دوباره فعال شود. زونا یک بیماری تهدید کننده زندگی نیست؛ اما ممکن است بسیار دردناک باشد. درمان زود هنگام می تواند به کوتاه شدن عفونت زونا کمک کند و احتمال بروز عوارض را کاهش دهد.

فرد مبتلا به زونا می تواند ویروس واریسلا زوستر را به هرکسی که از آبله مرغان در امان نباشد انتقال دهد. این انتقال معمولاً از طریق تماس مستقیم با زخمهای باز بثورات زونا رخ می دهد. تا زمانی که تاول های زونا برطرف نشوند، بیماری مسری است و باید از تماس فیزیکی با کسی که هنوز آبله مرغان یا واکسن آبله مرغان نداشته است، به خصوص با افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، زنان باردار و نوزادان خودداری کرد.

علت زونا چیست؟

بعد از آنکه ویروس واریسلا، عفونت اولیه خود را به صورت بیماری آبله مرغان در یک بیمار ایجاد کرد، بقایای این ویروس تا چندین سال بعد به صورت غیر فعال در محل گره‌های ریشه پشتی سلول‌های عصبی در ناحیه ستون فقرات باقی می‌ماند. بعد از گذشت چند سال، این ویروس مجدداً فعال می‌شود و در امتداد عصب‌های حسی به سمت پوست مهاجرت می‌کند و در آنجا بیماری زونا را به وجود می‌آورد. هنوز به درستی مشخص نیست که چرا بیماری زونا فقط یک رشته عصبی خاص را درگیر می‌کند؛ اما برخی از عواملی که می‌تواند باعث تحریک و فعال شدن مجدد این ویروس شود، عبارتند از:

• فشرده شدن ریشه‌های اعصاب
• پرتو درمانی در سطح ریشه‌های عصبی آسیب‌دیده
• جراحی‌های ناحیه کمر و ستون فقرات
• ابتلا به بیماری‌های عفونی
• مصدومیت (که لازم نیست حتماً در ناحیه ستون فقرات باشد).
• تماس با شخص مبتلا به آبله مرغان یا زونا

علائم زونا

علائم و نشانه‌های زونا معمولاً تنها بر بخش کوچکی از یک طرف بدن فرد تأثیر می‌گذارد. این علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• درد، سوزش، بی حسی یا گزگز
• حساسیت به لمس
• بثورات قرمزی که چند روز پس از درد شروع می شود.
• تاول های پر از مایع که باز می شوند و پوسته می شوند.
• خارش

برخی از افراد، علائم زیر را نیز تجربه می‌کنند:

• تب
• سردرد
• حساسیت به نور
• خستگی
• معمولاً اولین علامت زونا درد است. برای برخی ممکن است شدید باشد. بسته به محل درد، گاهی اوقات می‌توان آن را با نشانه‌ای از مشکلاتی که بر قلب، ریه‌ها یا کلیه‌ها تأثیر می‌گذارند، اشتباه گرفت. برخی از افراد بدون ایجاد بثورات، درد زونا را تجربه می کنند. اغلب، بثورات زونا به صورت نواری از تاول ایجاد می شود که در اطراف سمت چپ یا راست تنه فرد پیچیده می‌شود. گاهی اوقات بثورات زونا در اطراف یک چشم یا در یک طرف گردن یا صورت ایجاد می‌شود.

تشخیص زونا

بیشتر موارد ابتلا به زونا با معاینه‌ی ساده ضایعات پوستی و تاول‌ها قابل تشخیص است؛ اما در موارد کمی، پزشک ممکن است سابقه‌ی بیماری را از فرد بپرسد و در موارد نادری، شاید نیاز به آزمایش نمونه‌ی پوست یا مایع تاول داشته باشد. پزشکان برای نمونه‌برداری با استفاده از یک گوش‌پاک‌کن استریل شده بخش کوچکی از ضایعه‌ی پوستی یا تاول را برمی‌دارند. سپس، آزمایش‌ها می‌تواند وجود ویروس را در فرد تأیید کند.

زمان مراجعه به پزشک

1. درد و بثورات در نزدیکی چشم ایجاد شود. در صورت عدم درمان، این عفونت می تواند منجر به آسیب دائمی چشم شود.
2. زمانی که فرد ۶۰ سال به بالا باشد. به این دلیل که سن به طور قابل توجهی عوارض زونا را افزایش می‌دهد.
3. فرد سیستم ایمنی ضعیفی دارد.
4. راش‌ها پخش شده و دردناک هستند.

درمان زونا چیست؟

در صورتی که بیماری زونا درمان نشود، ظرف چند هفته به خودی خود برطرف خواهد شد؛ اما متخصصین پوست توصیه می‌کنند که این بیماری به روش مناسبی درمان شود. بسیاری از افرادی که برای درمان زونا اقدام نمی‌کنند، به درد، بی حسی، خارش و سوزش شدیدی دچار می‌شوند که می‌تواند تا چندین ماه یا چند سال ادامه داشته باشد. بهتر است فوراً نسبت به درمان زونا اقدام کنید. روش‌های درمان زونا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1. قرص‌های مسکن برای کمک به کاهش درد: درد ناشی از زونا می‌تواند بسیار شدید باشد و مصرف قرص‌های مسکن برای تسکین آن ضرورت پیدا کند.
2. داروهای ضد ویروس: این دارو در زمانی تجویز می‌شود که پزشک بیماری را ظرف ۷۲ ساعت بعد از ظاهر شدن اولین جوش‌ها تشخیص دهد. هر چقدر مصرف داروی ضد ویروس زودتر آغاز شود، تأثیر بهتری خواهد داشت. مهم‌ترین داروهای ضد ویروس شامل فامسیکلوویر، والاسیکلوویر و آسیکلوویر می‌باشد. این داروها می‌تواند درد ناشی از بیماری را کاهش دهد و زمان دردناکی تاول‌ها را کوتاه‌تر کند.
3. مسدود کننده عصب: این داروهای تزریقی که در صورت شدید بودن درد تجویز می‌شود، شامل یک عامل بی حس کننده و در بعضی از موارد شامل کورتیکواستروئید می‌باشد.
4. کورتیکواستروئیدها: برای برخی از بیماران ممکن است جهت کاهش ورم و درد، قرص‌های کورتیکواستروئید همراه با داروی ضد ویروس تجویز شود. البته این روش درمانی چندان رایج نیست؛ زیرا می‌تواند باعث گسترده‌تر شدن علائم شود.

خطرات زونا چیست؟

اگرچه زونا اغلب بدون هیچ مشکلی برطرف می‌شود؛ اما چندین عارضه بالقوه وجود دارند که می‌توانند از زونا ایجاد شوند.

نورالژی پس از هورمون (PHN): اين شايع‌ترين عارضه زونا است. PHN با درد و ناراحتی مداوم در ناحیه آسیب دیده از زونا دیده می‌شود. درد بعد از رفع جوش‌ها نیز ممکن است ماه‌ها یا چندین سال ادامه یابد. تصور می‌شود این عارضه به دلیل آسیب عصب‌های آسیب دیده رخ می‌دهد. گاهی اوقات درد می‌تواند شدید و ناراحت کننده باشد و احتمال بروز نورالژی پس از هورمونی با افزایش سن افزایش می‌یابد. این درد مزمن پس از تبخال، گاهی منجر به افسردگی و ناتوانی می‌شود. در افراد 60 سال و بالاتر مبتلا به زونا، نورالژی بعد از هورمونی، تقریباً در 15 تا 25 درصد موارد بروز می‌کند. این امر به ندرت در افراد زیر 40 سال مشاهده می‌شود. درمان به موقع با داروهای ضد ویروسی در هنگام شیوع زونا، ممکن است به کاهش میزان بروز نورالژی بعد از هورمون کمک کند.

• ضایعات پوستی میلیا در اطراف چشم
  تاریخ انتشار : 1392-03-15تاریخ بروز رسانی : 1402-06-07


• هیدروسیستوما یکی از ضایعات پوستی اطراف چشم
  تاریخ انتشار : 1392-03-15تاریخ بروز رسانی : 1402-06-07


• بیماری مورفه آ
  تاریخ انتشار : 1401-03-28تاریخ بروز رسانی : 1401-04-19


• بیماری سالک؛ عوارض تشخیص و درمان
  تاریخ انتشار : 1401-08-15تاریخ بروز رسانی : 1401-08-17


• نشانه ها و روش های درمان بیماری پوست مرغی یا کراتوزیس پیلاریس
  تاریخ انتشار : 1392-04-26تاریخ بروز رسانی : 1399-10-12